พริก อาหารและสมุนไพร

ถาม : เพชรรุ้ง/กรุงเทพฯ
ทุกวันนี้มีผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับสุขภาพหลายชนิด ผสมพริก เช่น ยาหม่องพริก ต้องการทราบว่าพริกมีประโยชน์อะไรบ้าง

ตอบ : ดร.พัชราณี ภวัตภุล
คนไทยรู้จักและคุ้นเคยกับรสเผ็ดของพริกมานานแล้ว อีกทั้งคนไทยกินพริก โดยเฉลี่ย 8 กิโลกรัมต่อคนต่อปี

สำหรับพริกมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ดังนี้

1. บรรเทาอาการไข้หวัดและการหายใจสะดวกสบายยิ่งขึ้น
สารแคปไซซินที่อยู่ในพริกช่วยลดน้ำมูก หรือสิ่งกีดขวางระบบการหายใจอันเนื่องจากเป็นไข้หวัด ไซนัส หรือโรคภูมิแพ้ต่างๆ และช่วยบรรเทาอาการไอ

2. ลดการอุดตันของหลอดเลือด
การอุดตันของหลอดเลือดเป็นสาเหตุสำคัญของโรคหัวใจล้มเหลว หรือการเสียชีวิตจากหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมองตีบตัน

การกินพริกเป็นประจำจะช่วยลดอัตราเสี่ยงจากโรคทั้ง 2 ชนิด ช่วยให้การไหลเวียนของเลือดดี ลดความดัน ทั้งนี้เพราะสารจำพวกบีตาแคโรทีนและวิตามินซีช่วยเสริมสร้างผนังหลอดเลือดให้แข็งแรง เพิ่มการยืดตัวของผนังหลอดเลือดให้แข็งแรง ทำให้ปรับเข้ากับแรงดันระดับต่างๆ ได้ดียิ่งขึ้น

3. ลดปริมาณสารคอเลสเตอรอล
แคปไซซินช่วยป้องกันไม่ให้ตับสร้างคอเลสเตอรอล ชนิดไม่ดี ขณะเดียวกันก็ส่งเสริมให้มีการสร้างคอเลสเตอรอลชนิดดีขึ้น ทำให้ปริมาณของไตรกลีเซอไรด์ในเลือดต่ำลง เป็นผลดีต่อสุขภาพ

4. ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง
พริกเป็นพืชที่มีวิตามินซีสูง การกินอาหารที่มีวิตามินซีมากๆ จะช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งได้

วิตามินซียับยั้งการสร้างสารไนโตรซามีนซึ่งเป็นสารก่อมะเร็งในระบบทางเดินอาหาร วิตามินซีช่วยสร้างคอลลาเจนที่เป็นส่วนประกอบของกระดูกอ่อน รวมถึงเป็นส่วนประกอบของผิวหนัง กล้ามเนื้อและปอด คอลลาเจนเป็นโปรตีนที่สามารถหยุดการแพร่กระจายของเซลล์ร้ายได้

สารบีตาแคโรทีนจากพริกช่วยลด อัตราเสี่ยงโรคมะเร็งปอดและมะเร็งช่องปาก เพราะคนที่กินผักที่มีบีตาแคโรทีนน้อยจะมีความเสี่ยงเกิดโรคมะเร็งมากกว่าคนที่กินผักที่มีบีตาแคโรทีนสูงถึง 7 เท่า เพราะสารบีตาแคโรทีนช่วยลดอัตราการก่อกลายพันธุ์ของเซลล์และทำลายเซลล์มะเร็ง

5. บรรเทาอาการเจ็บปวด
คนเราใช้พริกเพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดมานานแล้ว เช่น ลดอาการปวดฟัน บรรเทาอาการเจ็บคอ และการอักเสบของผิวหนัง

ปัจจุบัน มีการใช้สารแคปไซซินเป็นส่วนประกอบของขี้ผึ้ง ใช้ทาบรรเทาอาการปวดอันเนื่องจากผดผื่นคัน และอาการผื่นแดงที่เกิดบนผิวหนัง รวมทั้งอาการปวดที่เกิดจากเส้นเอ็น อาการปวดประสาทหลังเป็นงูสวัด โรคเกาต์หรือข้อต่ออักเสบ

6. อารมณ์แจ่มใส
สารแคปไซซินช่วยเสริมสร้างอารมณ์สดชื่น เนื่องจากสารนี้มีการส่งสัญญาณให้ต่อมใต้สมองสร้างสารเอนดอร์ฟิน (ออกฤทธิ์คล้ายมอร์ฟีน) บรรเทาอาการเจ็บปวด ทำให้อารมณ์แจ่มใส

7. ป้องกันตัว
ประมาณ 20 ปีที่แล้ว มีสเปรย์ป้องกันตัวที่มีพริกเป็นส่วนประกอบสำคัญ
สเปรย์พริกไม่ทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิต แต่อาจจะทำให้มองไม่เห็นประมาณ 2-3 นาที