ขาลีบ

ขาลีบ

มีสาเหตุมาจากอะไร สามารถผ่าตัดหรือฉีดสารกระตุ้นเพื่อให้กล้ามเนื้อเจริญเท่ากันได้หรือไม่

ผู้ถาม วัชรา/กาฬสินธุ์
ผู้ตอบ พญ.เล็ก ปริวิสุทธิ์

ถาม
ดิฉันมีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพของตัวเอง ตอนนี้อายุ 29 ปี สูง 164 เซนติเมตร น้ำหนัก 51 กิโลกรัม เมื่ออายุ 4-5 ขวบ เคยป่วยเป็นไข้สูงอยู่ประมาณ 3 วัน หลังจากไม่สบายเดินไม่ได้ประมาณ 1 เดือน (ก่อนไม่สบายดิฉันหกล้ม และมีอาการขาไม่มีแรง) ไม่ได้ไปหาหมอได้แต่กินยาลดไข้ ใช้น้ำมันนวด หลังจากนั้นก็เดินได้ตามปกติ

เมื่ออายุ 14 ปี สังเกตเห็นว่าขาข้างซ้ายเล็กกว่าขาขวา เวลาอากาศหนาวจะปวดขาซ้ายมาก ไปพบหมอที่โรงพยาบาล ท่านได้ส่งไปห้องกายภาพบำบัด นักกายภาพได้แนะนำการบริหารขาโดยการใช้ถุงทรายถ่วงที่ขาซ้าย แล้วยกขึ้น-ลง และอบด้วยความร้อน รักษาประมาณ 1 เดือนก็หยุด อายุ 18 ปี ได้รักษาโดยการฝังเข็มประมาณ 2 เดือนก็หยุด เพราะไม่มีเวลา หลังจากนั้นก็ไม่ได้ไปรักษาที่ไหนอีก แต่พยายามบริหารขาซ้ายอยู่เสมอๆ โดยการยกถุงทราย ปัจจุบันขาซ้ายก็ยังคงเล็กกว่าขาขวาอยู่ แต่ก็สามารถเดินหรือวิ่งได้ตามปกติ (เล็กตั้งแต่บริเวณสะโพกถึงเท้าเลย) คิดเสมอว่าสิ่งนี้เป็นปมด้อยทำให้เสียบุคลิก อยากจะรักษามานานแล้ว แต่มีบางอย่างไม่อำนวย ตอนนี้พร้อมทุกอย่างแล้วจึงอยากเรียนถามดังนี้ค่ะ

จากอาการป่วยเมื่อตอนเด็กเป็นโปลิโอใช่หรือไม่คะ ถ้าใช่ทำไมไม่เป็นเหมือนเด็กคนอื่นๆ ที่ขาลีบเล็กจนเดินไม่ได้ต้องใช้เครื่องช่วย ถ้าไม่ใช่ อะไรเป็นสาเหตุทำให้ขาไม่เท่ากัน เป็นแต่กำเนิดหรือกรรมพันธุ์คะ (ตอนเด็กได้รับวัคซีนไม่ครบตามกำหนด)

ตอบ
คิดว่าคงเป็นโรคโปลิโอที่ไม่รุนแรง เพราะโรคนี้ทำให้เกิดความพิการในผู้ป่วยแต่ละคนไม่เท่ากันอยู่แล้ว หรืออาจเพราะว่าคุณได้รับวัคซีนจึงมีภูมิต้านทานบางส่วน ทำให้ความร้ายแรงของโรคน้อยลง

ถาม
มีบางคนแนะนำว่า สามารถทำผ่าตัดตกแต่ง หรือไม่ก็ฉีดสารกระตุ้นกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อเจริญขึ้นเท่ากันได้ เป็นจริงหรือเปล่าคะ

ตอบ
กล้ามเนื้อที่ลีบจะใหญ่ขึ้นได้จากการออกกำลังกายที่ถูกวิธีเท่านั้น ไม่มีการผ่าตัดหรือยาฉีดใดๆ ที่จะทำให้กล้ามเนื้อใหญ่ขึ้นได้ และการทำดังกล่าวอาจเกิดผลเสีย ทำให้กล้ามเนื้ออักเสบ หรือลีบลงผิดรูปมากขึ้น

ถาม
ปัจจุบันอาการปวดขายังมีอยู่บ้าง แต่อาการปวดของขาซ้าย-ขวาไม่เหมือนกัน ขาซ้ายจะปวดลึกๆ ปวดเสียวในกระดูก แต่ขาขวาปวดเหมือนปวดกล้ามเนื้อ เวลาปวดจะใช้น้ำร้อนช่วย อาการปวดจะทุเลาลง ไม่ได้กินยาแก้ปวด อยากทราบว่า ถ้าอายุมากขึ้น จะปวดมากขึ้น หรือเป็นอันตรายมากขึ้นหรือไม่

ตอบ
อาการปวดคงเกิดจากความแข็งแรงของขา 2 ข้างไม่เท่ากัน ขาข้างที่อ่อนแรงกว่าจะปวดมากและบ่อยกว่าข้างที่ดี

ถาม
ถ้าจะรักษาความผิดปกติที่เป็นอยู่จะสามารถรักษาได้หรือไม่คะ ด้วยวิธีใด และสามารถรับการรักษาได้ที่ไหน

ตอบ
คุณควรจะไปปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางกายภาพบำบัด ซึ่งเรียกว่า แพทย์สาขาวิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู ตามโรงเรียนแพทย์ โรงพยาบาลศูนย์ หรือโรงพยาบาลประจำจังหวัด เชื่อว่าจะสามารถช่วยรักษาให้ดีกว่านี้ได้แน่นอน