ฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี

ฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี

ฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีเข็มที่ 1 และไม่ได้บอกระบะเวลาฉีดเข็มที่ 2 และ 3 หมอบอกว่าถ้าเลยกำหนดมาแล้วให้เริ่มต้นใหม่

ผู้ถาม แพรวพรรณ/ชลบุรี

ผู้ตอบ นพ. นิรันดร์ วรรณประภา

ลูกชายเกิดวันที่ 19 พฤษภาคม 2533 ที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง และได้ฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีให้ฟรี 1 เข็ม(แรกเกิด) และไม่ได้บอกระยะเวลาฉีดเข็มที่ 2 เข็มที่ 3จนถึงวันที่ 16 เดือนพฤศจิกายน 2533 พาลูกไปหาหมอเพื่อฉีดเข็มที่ 2 หมอบอกว่าถ้าเลยกำหนดมาแล้วต้องเริ่มต้นใหม่คือ

เข็มที่ 1 วันที่ 16 พฤศจิกายน 2533
เข็มที่ 2 วันที่ 13 ธันวาคม 2534
เข็มที่ 3 วันที่ 13 พฤษภาคม 2534
และนัดฉีดยากระตุ้นวันที่ 13 พฤษภาคม 2539

1.ดิฉันต้องพาลูกไปฉีดวัคซีนกระตุ้นตามนัดไหม และที่ฉีดยามาทั้งหมดนี้ถูกต้องหรือไม่ (ให้ลูกฉีดยาป้องกันไว้)

 องค์การอนามัยโลกได้แนะนำการฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีเข็มแรกตอนแรกเกิดภูมิคุ้มกันภายหลังเข็มแรกนี้จะไม่เพียงพอ การฉีดเข็มที่ 2 ควรห่างจากเข็มแรกอย่างน้อย 1 เดือน ภูมิคุ้มกันภายหลังเข็มที่ 2 จะสูงพอป้องกันการติดเชื้อได้ การฉีดเข็มที่ 2 ห่างออกไปจากนี้มีข้อเสียเพียงถ้าเด็กได้รับเชื้อเสียก่อนการฉีดเข็มที่ 2 ก็มีโอกาสเป็นโรคตับอักเสบบี ได้ก่อนเท่านั้น แต่ถ้าไม่ได้รับเชื้อ การฉีดเข็มที่ 2 ห่างจากเข็มแรกหลายเดือน หรือเป็นปี ( เลยกำหนด ) ไม่มีความจำเป็นจะต้องเริ่มต้นใหม่ ให้นับเป็นเข็มที่ 2 ไปเลย ภูมิคุ้มกันจากเข็มที่ 2 จะสูงเพียงพอต่อการป้องกันโรค แต่ก็คงอยู่ไม่นาน จึงจำเป็นต้องกระตุ้นด้วยเข็มที่ 3 ภายหลังเข็มที่ 2 อย่างน้อย 4 เดือน (ถ้าเลยกำหนดและไม่ได้ติดเชื้อเสียก่อน ก็ฉีดเข็มที่ 3 นับต่อเลยไม่ต้องเริ่มต้นใหม่) ภูมิคุ้มกันภายหลังเข็มที่ 3 จะสูงอยู่นาน โดยร้อยละ 40-87 ยังคงตรวจพบภูมิคุ้มกันในเลือดภายหลัง 9 ปีไปแล้ว

อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ภูมิคุ้มกันลดลงไปจนตรวจไม่พบร้อยละ 10-60 นั้น แม้ไม่ได้ฉีดวัคซีนกระตุ้นการติดเชื้อก็จะทำให้มีอาการน้อยมาก หรือไม่มีอาการและไม่เป็นพาหะนำเชื้อโรคเรื้อรังอันเสี่ยงต่อโรคตับเรื้อรัง เช่น มะเร็งตับ เชื่อว่าร่างกายของบุคคลเหล่านี้ (ที่ภูมิคุ้มกันลดลง) จะตอบสนองต่อการติดเชื้อนี้เร็วมาก โดยการสกัดภูมิคุ้มกันมาช่วยต่อต้านมิให้โรคดำเนินไปรุนแรง

ด้วยข้อมูลและเหตุผลข้างต้น ในคนปกติทั่วไปการฉีดวัคซีน 3 เข็มแล้ว ไม่มีความจำเป็นต่อการฉีดวัคซีนกระตุ้นเป็นเข็มที่ 4 คนที่ป่วยเรื้อรังหรือมีภูมิคุ้มกันบกพร่องจากสาเหตุใดก็ตาม ที่เกรงว่าการตอบสนองในการสร้างภูมิคุ้มกันไม่ดีเท่าคนปกติ สามารถตรวจหาระดับภูมิคุ้นกันต่อไวรัสตับอักเสบบี แล้วพบว่า ไม่เพียงพอป้องกัน ก็พิจารณาฉีดกระตุ้นเข็มที่ 4 หรือ 5 ได้ครับ
ดังนั้น ที่คุณพาลูกไปฉีดวัคซีน มาทั้งหมดนั้นใช้ได้แล้วครับ