การรักษาตัวจี๊ด

การรักษาตัวจี๊ด

"ตัวจี๊ดเกิดจากสาเหตุใดและมีวิธีใดบ้างที่จะรักษาตัวจี๊ดให้หายขาด"

การรักษาตัวจี๊ดให้หายขาดจะทำอย่างไร เคยไปหาหมอ คุณหมอบอกว่าไม่มียารักษา มันจะมีชีวิตอยู่ประมาณ 7 วัน แล้วจะตายไปเอง(ข้อเท็จจริงเป็นอย่างไรคะ) ดิฉันพยายามหลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่สุก ผักก็ล้างสะอาดแต่ก็กลับเป็นอีก หรือว่ามันจะไม่ตาย ดิฉันมักจะเป็นบริเวณลำตัว ดิฉันจึงขอเรียนถามคุณหมอถึงสาเหตุของการเป็นพยาธิตัวจี๊ดทำไมถึงไม่อยู่ตามผิวหนัง ช่วยอธิบายด้วยค่ะ และขอคำแนะนำเกี่ยวกับการป้องกันและรักษาให้หายขาดด้วยค่ะ

                                                                                                         ผู้ถาม ทิศวรรณ/สตูล

                                                ************************

ผู้ตอบ ศ.น.พ.ประวรรณ สุนทรสมัย

โรคพยาธิตัวจี๊ดอาจหายขาดได้ ถ้าพยาธิถูกทำให้เดินทางมาสู่ผิวหนังแล้วถูกกำจัดอออกไปโดยวิธีใดวิธีหนึ่ง เช่น เกา บ่ง สะกิด หรือผ่าตัด ขณะนี้มียาซึ่งมีฤทธิ์ที่ช่วยให้พยาธิไชมาบนผิวหนัง แต่การให้ยาจะต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์และตรวจสมรรถภาพของตับก่อนให้ยา เพราะยาอาจทำให้ตับผิดปกติได้ในผู้ป่วยบางราย

นอกจากนี้ การได้ยานี้จะทำให้อาการของโรคสงบลงได้แต่ไม่อาจบอกได้แน่นอนว่าพยาธิตายแล้วหรือไม่ในร่างกายของผู้ป่วย เพราะเคยพบว่าอาการของโรค(บวมเป็นพักๆ และย้ายที่ไปเรื่อยๆ)ได้กลับใหม่ในตำแหน่งซึ่งใกล้เคียงมากกับตำแหน่งที่เคยบวม หลังจากเว้นจากการบวมมากว่า 2 ปี ซึ่งน่าจะเป็นพยาธิตัวเก่า “ตื่น” ขึ้นมาก่ออาการอีก มากกว่าที่จะเป็นจากการที่ได้รับพยาธิตัวใหม่เข้าไป หากเป็นตัวใหม่ก็น่าจะบวมที่อื่นๆ ไม่น่าใกล้เคียงกับที่เดิม

อายุของพยาธินี้ในคนไม่ทราบแน่ชัด แต่ในรายซึ่งแน่ใจว่าไม่ได้มีพยาธิใหม่พบว่ามีอาการต่อเนื่องนานกว่า 4 ปี

ต่อคำถามที่ว่า “ทำไมถึงไม่อยู่ตามผิวหนัง” นั้น กลไกที่จะทำให้พยาธิเลือกเดินทางและทำให้เกิดอาการบริเวณใดนั้นยังไม่สามารถระบุได้ พยาธินี้สามารถเดินทางไปก่ออาการได้ที่ในผิวหนัง ใต้ผิวหนัง ปอด ตับ ลำไส้ สมอง ไขสันหลัง ลูกตา และอวัยวะเพศ

การป้องกัน

งดเว้นการกินเนื้อสัตว์ที่ดิบหรือดิบๆสุกๆทุกชนิด และหากเป็นผู้ปรุงอาหาร การสัมผัสกับเนื้อที่มีพยาธินานๆ พยาธิอาจไชผ่านเข้าผิวหนังได้ เนื้อสัตว์ที่มีตัวอ่อนพยาธิตัวจี๊ดเป็นจำนวนมาก ได้แก่ งู กบ ปลาน้ำจืด และพบพยาธิได้บ้างในเป็ด ไก่ หมู

การรักษาให้หายขาด

ควรไปพบแพทย์เพื่อการวินิจฉัยให้แน่นอนและตรวจสมรรถภาพตับก่อนให้ยาที่อ้างถึงตอนแรก ท่านอาจไปตรวจรักษาที่คลินิกเฉพาะโรคพยาธิตัวจี๊ดของโรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล (ตรงข้ามโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า) เวลา 9-30-11.30 น. ทุกวันพุธและศุกร์

                                         ************************************