ดอนย่า ความงามและคุณค่าสำหรับสามัญชน

เดชา  ศิริภัทร  มูลนิธิข้าวขวัญ
ดอนย่า ความงามและคุณค่าสำหรับสามัญชน

 มีไม้ดอกบางชนิดที่ผู้เขียนได้พบเห็นตั้งแต่ยังเด็ก คล้ายกับเป็นไม้ดอกที่คุ้นเคย เพราะได้พบเห็นอยู่บ่อยๆ แต่ก็คล้ายกับห่างไกล เพราะไม่เคยนำมาปลูกเอาไว้เองเลยจนถึงปัจจุบัน รวมถึงชื่อและรูปทรงของต้น ตลอดจนดอกก็มีความแปลกเป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง ความงามไม่ฉูดฉาดแต่มีเสน่ห์ติดตรึงใจจนได้รับการยกย่องเป็นอย่างสูงในบางประเทศ รวมทั้งในประเทศไทย ไม้ดอกชนิดนี้ก็คือ ดอนย่า

ดอนย่า : ดอกไม้งามนามแปลกจากต่างแดน
ดอนย่าที่นิยมปลูกเป็นไม้ดอกในปัจจุบันมี ๒ ชนิดคือ Massaenda erythophylla Schum & Thoun. และ  Massaenda  philippica A. Rich. อยู่ในวงศ์ Rubiaceae   เช่นเดียวกับคัดเค้า และพุดซ้อน เป็นไม้พุ่มภาคกลาง สูงราว ๒ เมตร แตกกิ่งก้านสาขาเป็นพุ่มแผ่ขยายมาก

ใบ รูปร่างมนปลายแหลม กว้างราว ๔ เซนติเมตร ยาว ๖-๘ เซนติเมตร ผิวใบมักมีขนอ่อนปกคลุม ใบค่อนข้างดกทึบ

ดอก  มีขนาดเล็กสีเหลือง สำหรับกลีบดอกขนาดใหญ่ที่เห็นเป็นสีต่างๆ นั้น แท้จริงเป็นใบที่เปลี่ยนรูปเป็นคล้ายกลีบดอก เช่นเดียวกับเฟื่องฟ้า ลักษณะดอกของดอนย่าเป็นช่อออกเต็มต้น

ดอนย่าดอกสีแดง มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Dona  Trining เป็นชนิด Massaenda erythoplylla Schum & Thoun  มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกา
ดอนย่าดอกสีขาว มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Dona Aurora เป็นชนิด Massaenda philippica A. Rich. มีถิ่นกำเนิดในฟิลิปปินส์
ดอนย่าดอกสีชมพู มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Dona Luz เป็นชนิด Massaenda Hybrid คือเป็นลูกผสมระหว่าง Dona Trining และ  Dona Aurora ในประเทศไทยเรียกดอนย่าดอกสีชมพูนี้ว่า ดอนย่าแม็กไซไซ

ดอนย่าเป็นไม้ดอกซึ่งเป็นที่นิยมอย่างสูงในประเทศ ฟิลิปปินส์ และเป็นไม้ดอกที่ขอพระราชทานพระนามสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ของไทยไปเป็นชื่อของดอนย่า ที่ผสมขึ้นใหม่พันธุ์หนึ่งซึ่งมีความงดงามมาก กลีบดอกซ้อนสีชมพูอ่อนเกือบเป็นสีขาว มีขลิบสีแดงตามขอบนอกของกลีบดอก ดอนย่าพันธุ์นี้ได้รับพระราชทานชื่อ    ว่า ควีนสิริกิตติ์ (Queen Sirikit)  มีชื่อเสียงไปทั่วโลก

มีดอกไม้เพียง ๓ ชนิดเท่านั้นในปัจจุบันที่ได้รับพระราชทานชื่อว่า "Queen Sirikit" นอกจากดอนย่าแล้วก็มีกุหลาบ และกล้วยไม้แคทลียา เท่านั้น
ดอนย่าจึงนับเป็นดอกไม้ที่ได้รับเกียรติเป็นอย่างสูงในหมู่ชาวไทย ซึ่งยกย่องและชื่นชมในพระสิริโฉมของสมเด็จพระบรมราชินีนาถของตนยิ่งกว่าชนชาติใด การที่สามัญชนคนไทยมีโอกาสเท่าเทียมกันในการปลูกดอนย่าพันธุ์ Queen SirikitŽ เอาไว้ในบริเวณบ้าน    ซึ่งได้ทั้งความงาม และคุณค่าแห่งพระนาม "แม่แห่งชาติ" ไปพร้อมๆ กัน