เปลือกตากระตุก
ถาม : ธนกร/ราชบุรี
อาการเปลือกใต้ตากระตุกข้างขวามีสาเหตุจากอะไร มีอะไรกระตุ้นให้เกิดขึ้นบ้าง
น้ำอัดลม กาแฟ การอดนอน ความเครียด สุราและบุหรี่ มีส่วนเกี่ยวข้องบ้างไหม
การรักษาตากระตุกควรทำอย่างไร และใช้ยาอะไรรักษามีผลข้างเคียงต่อผู้ใช้หรือไม่อย่างไร รักษาได้ที่ไหนบ้าง
ตอบ : นพ.ณวัฒน์ วัฒนชัย
ปัญหาเปลือกตากระตุกมักเกิดจากการยิงสัญญาณประสาทตามเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 ซึ่งปกติจะหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อเปลือกตาและใบหน้ามากกว่าปกติ ทำให้การทำงานของกล้ามเนื้อเปลือกตา และกล้ามเนื้อใบหน้าเป็นไปโดยไม่ได้สั่งงาน
บางคนจะมีเฉพาะเปลือกตากระตุก บางคนก็มีกล้ามเนื้อใบหน้าหรือมุมปากกระตุกร่วมด้วย
โรคที่อาจเป็นสาเหตุของเปลือกตากระตุกมีหลายโรค เช่น หลอดเลือดแดงไปกดทับเส้นประสาทในคนที่มีความดันเลือดสูง เนื้องอกของอวัยวะใกล้เส้นประสาท หรือของเส้นประสาทเอง แต่ส่วนใหญ่จะไม่พบโรคร้ายแรง (และไม่มีโรคที่เป็นสาเหตุ) และมักเป็นข้างเดียว พบมากในผู้สูงอายุ ตัวกระตุ้นก็เช่น ความเครียด การอดนอน กาเฟอีน แอลกอฮอล์
กรณีที่อาจจะต้องมีการสืบค้นโรคเพิ่มเติม เช่น
o เป็นในคนอายุน้อยกว่า 20 ปี แล้วไม่ยอมหาย หลังจากเวลาผ่านไปหลายเดือน
o มีการกระตุกของเปลือกตาทั้ง 2 ข้าง
o มีสัญญาณความบกพร่องของระบบประสาทอื่นๆร่วม เช่น อาการชาที่ใบหน้า การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ การรับรู้เสียงบกพร่อง เป็นต้น
o คนที่มีประวัติมะเร็งของอวัยวะใดมาก่อน
การรักษา มีหลายทางเลือก เช่น
o การใช้ยา
มียาหลายตัว มักอยู่ในกลุ่มยาระงับประสาท ซึ่งไม่แนะนำให้ซื้อกินเอง "ต้องให้แพทย์สั่งจ่ายให้เท่านั้น"
o การใช้ยาฉีด
ทำให้กล้ามเนื้อที่กระตุกคลายตัวก็มักใช้ยาเป็น Botox ที่ตอนนี้กำลังนิยมฉีดแก้ปัญหาเหี่ยวย่นนั่น
แหละ ต้องฉีดกันหลายครั้งเพราะเป็นการแก้ที่ปลายเหตุ มักฉีดกันทุก3-6 เดือน แล้วแต่คนไข้แต่ละคน
ผลข้างเคียงที่พบ เช่น เปลือกตาตกชั่วคราว มุมปากตกชั่วคราว เพราะต้องปรับปริมาณยากันให้เหมาะสม ถ้ายามากไปแทนที่จะแค่ลดการกระตุกก็กลายเป็นอ่อนแรงไปเลย
o การผ่าตัด
เช่น กรณีที่มีหลอดเลือดไปกดทับเส้นประสาท การผ่าตัด แก้ไขเรื่องนี้ก็ได้ผลดี
นอกจากนี้ก็มีวิธีอื่นๆ แต่ไม่ค่อยนิยมกันนัก
ไม่มีวิธีที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน แนะนำให้พบแพทย์และตรวจร่างกายจากนั้นขอคำปรึกษาเรื่องทางเลือกการรักษาที่เหมาะสม