-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
197
กันยายน 2538
ข้าว : แม่โพสพของขนขาวไทย“ทรัพย์เสมอด้วยข้าวเปลือก ย่อมไม่มี”ข้อความที่ยกมาข้างต้นนี้ เป็นพระพุทธพจน์ที่ทรงความหมาย อันคงทนต่อการพิสูจน์มากว่าสองพันห้าร้อยปีแล้ว และคงเป็นความจริงต่อไปอีกนานในอนาคต แม้ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลง มนุษย์จะก้าวหน้าด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพียงใดก็ตามประมาณครึ่งหนึ่งของมนุษย์บนโลกนี้บริโภคข้าวเป็นอาหารหลักอยู่ในปัจจุบัน โดยเฉพาะชาวทวีปเอเชียส่วนใหญ่ ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
196
สิงหาคม 2538
ผักกระเฉด ผักพื้นบ้านที่รู้จักนอนผักพื้นบ้านดั้งเดิมของไทยหลายชนิด แพร่หลายและได้รับความนิยมจากชาวไทยทั่วประเทศ มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น แต่ชื่อที่นิยมเรียกกันบางชื่อมีความหมายได้หลายอย่าง และบางความหมายไม่ค่อยสุภาพหรือไม่น่าฟัง จึงถูกตั้งชื่อใหม่ให้ใช้เรียกหรือเขียนอย่างเป็นทางการ ( เช่นเป็นราชาศัพท์ ) ผักพื้นบ้านที่อยู่ในข่ายดังกล่าวมานี้มีหลายชนิด เช่น ผักบุ้ง ( ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
195
กรกฎาคม 2538
บัวสาย : สัญลักษณ์แห่งเยื่อใยและความลึก “ก้านบัวบอกลึกตื้น ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
194
มิถุนายน 2538
บอน : ผักพื้นบ้านที่มากับความคัน“เหมือนน้ำกลิ้งบนใบบอน”ข้อความที่ยกมาข้างต้นมีเป็นสำนวนไทยโบราณ ใช้เปรียบเทียบกับสิ่งที่ไม่แน่นอนและเปลี่ยนแปลงไปได้รวดเร็ว คล้ายหยดน้ำที่กลิ้งอยู่บนใบบอน สำนวนนี้พ่อเพลงพื้นบ้านมักนำมาใช้โต้คารมกับแม่เพลงฝ่ายตรงข้าม โดยเปรียบว่า “น้ำใจหญิง เหมือนน้ำกลิ้งบนใบบอน” เป็นต้นการที่ชาวไทยในอดีตนำเอาลักษณะหยดน้ำที่กลิ้งอยู่บนใบบอน ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
193
พฤษภาคม 2538
ผักตบ : ผักพื้นบ้านดั้งเดิมที่ถูกลืม ผักพื้นบ้านของไทยหลายชนิด มีชื่อเรียกนำหน้าด้วยคำว่า “ผัก” เสมอ เช่น ผักบุ้ง ผักกระเฉด ผักขม และผักตบ เป็นต้น ผักที่มีคำว่า “ผัก” นำหน้าชื่อเหล่านี้ มีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่ในบริเวณประเทศไทยนี้เอง มิได้นำเข้ามาจากภายนอกดังเช่นพืชผักอีกหลายชนิด ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
191
มีนาคม 2538
ตำลึง : ผักพื้นบ้านที่รู้คุณค่าได้จากชื่อ“พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง”ข้อความที่ยกมาข้างต้นนี้ เป็นคำพังเพยของคนไทยโบราณ ซึ่งคนไทยสมัยนี้ไม่ค่อยจะได้ยินหรือนำมาใช้กันบ่อยนัก ความหมายของคำพังเพยบทนี้ก็คือ บางครั้งการพูดมีค่าน้อยกว่าการไม่พูด (นิ่งเสีย) อย่างมากมาย โดยเปรียบเทียบจากค่าของเงินที่ใช้กันในสมัยนั้นคือ สองไพเบี้ยกับตำลึงทอง ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
190
กุมภาพันธ์ 2538
ผักไห่ : ผักไทยโบราณที่ลูกหลานไม่รู้จัก“โอกาสหน้าพี่จะมาหาใหม่ไม่ลืมคนชื่อวิไล บ้านผักไห่อยุธยา...”เนื่องจากคอลัมน์ “ต้นไม้ใบหญ้า” ตอนนี้เขียนเพื่อตีพิมพ์ในเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งมีวันวาเลนไทน์ หรือวันแห่งความรักอยู่ในเดือนนี้ด้วย ผู้เขียนจึงถือโอกาสนำเอาเนื้อเพลงรักของชาวชนบทไทย(เพลงลูกทุ่ง)มาฝากท่านผู้อ่าน เพลง ลูกทุ่งเพลงนี้ได้รับความนิยมมากเมื่อประมาณ 20 ปีที่ผ่านมา ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
189
มกราคม 2538
ผักบุ้ง : ผักพื้นบ้านยอดนิยมตลอดกาล“น้ำท่วมทุ่ง ผักบุ้งโหรงเหรง”ข้อความที่ยกมาข้างต้นนี้ เป็นสำนวนไทยที่ใช้กันมาแต่ครั้งโบราณ มีความหมายเปรียบเทียบถึงคำพูด(หรือข้อเขียน)ที่มีปริมาณคำพูด(หรือตัวหนังสือ)มากมาย แต่มีเนื้อหาสาระน้อยนิดเดียว ปัจจุบันสำนวนนี้มักใช้กันสั้นๆว่า “น้ำท่วมทุ่ง” ทำให้คนไทยรุ่นใหม่หลายคนไม่ทราบถึงที่มาของสำนวนนี้ว่า ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
188
ธันวาคม 2537
จิก : ผักพื้นบ้านดอกงามจากป่าหิมพานต์ลิงลมเอย มาอมข้าวพองเด็กน้อยทั้งสอง มาทัดดอกจิกบทเพลงที่ยกมาข้างต้นนี้ เป็นเพลงร้องประกอบของเด็กภาคกลางในอดีต ชื่อเพลง “ลิงลม” ใช้ร้องประกอบการเล่นที่เรียกว่า “ลิงลม” เช่นเดียวกัน การที่เลือกเนื้อเพลงตอนนี้มา ก็เพราะมีข้อความบรรยายถึงเด็กสองคนนำดอกจิกมาทัด (หู)เชื่อว่าผู้อ่านหลายท่าน(โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่)เมื่อเห็นชื่อ ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
187
พฤศจิกายน 2537
กุ่ม : ผักพื้นบ้านที่มีเป็นกลุ่มจ้ำจี้มะเขือเปราะ กะเทาะหน้าแว่นพายเรือแอ่นๆ กระทั่งต้นกุ่ม...บทเพลงที่ยกมาข้างต้นนี้ เป็นเพลงที่เด็กไทยภาคกลางสมัยก่อนใช้ร้องประกอบการละเล่นอย่างหนึ่งที่เรียกว่า “จ้ำจี้” ชื่อเพลง “จ้ำจี้มะเขือเปราะ” ซึ่งเป็นเพลงประกอบการเล่นจ้ำจี้นั้นยังมีเพลงอื่นๆอีกเช่น เพลง “จ้ำจี้มะเขือพวง” เป็นต้นในบทเพลงที่ยกมาข้างต้นนี้ ...