-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
222
ตุลาคม 2540
ถั่วเหลือง พืชพื้นบ้านที่เป็นอนาคตของมนุษยชาติในบรรดาอาหารของมนุษย์โลกปัจจุบันนี้ อาจกล่าวได้ว่ามาจากพืชเป็นส่วนใหญ่ และเมื่อพิจารณาพืชที่นำมาใช้เป็นอาหาร ก็พบว่ามาจาก ๒ กลุ่มสำคัญ คือ พืชจำพวกหญ้า เช่น ข้าว ข้าวสาลี ข้าวโพด ข้าวฟ่าง ฯลฯ และจำพวกถั่ว เช่น ถั่วเขียว ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ฯลฯ เป็นต้น ในพืชจำพวกหญ้านั้น ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
221
กันยายน 2540
ถัวแปบ ผักพื้นบ้านชื่อไทยโบราณในบรรดาผักพื้นบ้านดั้งเดิมของชาวไทยนั้นมีหลายชนิดที่เรียกชื่อด้วยถ้อยคำในภาษาไทยแท้ บ่งบอกลักษณะพิเศษที่เด่นมากของผักชนิดนั้นๆ เช่น ถั่วพู มีคำว่าพู แสดงลักษณะเด่นของฝัก ผักไห่ มาจากคำว่าไห บ่งบอกลักษณะทรงผลมะระพื้นบ้าน(ผักไห่) หรือน้ำเต้า มีคำว่า เต้า เป็นลักษณะของผลน้ำเต้าที่คล้ายเต้า (เช่น เต้านม) ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
216
พฤษภาคม 2540
โหระพา ผักใบที่มีกลิ่นหอมหวานและหลากสายพันธุ์ เมื่อผู้เขียนยังเด็กและอาศัยอยู่ในชนบทภาคกลางอันเป็นบ้านเกิดนั้น ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
215
มีนาคม 2540
กะเพรา ผักพื้นบ้านและพืชศักดิ์สิทธิ์ของชาวฮินดูในบรรดาผักพื้นบ้านที่นำมาเขียนลงในคอลัมน์ “ต้นไม้ใบหญ้า” หลายสิบตอนที่ผ่านมานั้น แต่ละชนิดต่างก็มีจุดเด่นต่างๆกันไป มากบ้างน้อยบ้าง อันเป็นลักษณะเด่นของพืชพันธุ์ในเขตร้อน (tropical) ซึ่งมีความหลากหลายทางชีวภาพสูงกว่าเขตอบอุ่น (temperate) หรือเขตแห้งแล้ง (arid) อย่างมากมาย ความร่ำรวยทางทรัพยากรชีวภาพนั้น ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
213
มกราคม 2540
แตงไทยผักและผลไม้ที่มีกลิ่นและรสชาติแบบไทยๆ“มันยกร่อง ฟักทอง แตงไทยอีสาวหน้ามล ทำไมเป็นคนหลายใจ...”เนื้อเพลงข้างบนนี้เป็นตอนขึ้นต้นเพลงลูกทุ่งยอดนิยมในอดีต ซึ่งขับร้องโดย ชาย เมืองสิงห์ ศิลปินแห่งชาติ ซึ่งยังคงร้องเพลงอยู่จนกระทั่งปัจจุบัน เพลงนี้ชื่อ “มันยกร่อง” ซึ่งไม่ได้เป็นชื่อมันชนิดพิเศษหรือพันธุ์ใหม่แต่อย่างใด หากแต่เป็นมันที่ปลูกบนพื้นที่ยกร่องสวน ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
212
ธันวาคม 2539
แตงโมแตงผลโตที่เป็นทั้งผักและผลไม้ยอดนิยม“เห่เอยมาจะกล่าว ถึงเรื่องราวเจ้านกกระทุงไข่มันโตเหลือโต เท่ากับแตงโมบางละมุง...”บทกลอนบางส่วนที่อยู่ด้านบนนี้คัดมาจากหนังสือ “บทกลอนกล่อมเด็กฉบับสอบ” รวบรวมโดยหลวงธรรมาภิมนฑ์ (ถึก จิตรกถึก) ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อพ.ศ.2463 เป็นบทกลอนหรือเพลงกล่อมเด็กและบทเพลงที่เด็กร้องเล่นในบริเวณพื้นที่มณฑลกรุงเทพฯ ในสมัยนั้นคือราว76 ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
211
พฤศจิกายน 2539
แตงกวา ผักผลที่เป็นสัญลักษณ์ของผิวสวย“...สวยจริงนะน้องสาว ผิวขาวเหมือนกับผลแตงร่มใบ”เนื้อเพลงที่นำมาขึ้นต้นบทความตอนนี้เป็นท่อนแรกของเพลงลูกทุ่งสมัยเก่าชื่อ “แม่แตงร่มใบ” เป็นเพลงที่โด่งดังเมื่อประมาณ30 ปีที่ผ่านมา ผู้เขียนเองแม้จะไม่สนใจด้านการร้องเพลงเท่าใดนัก ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
210
ตุลาคม 2539
น้ำเต้า ผักสารพัดประโยชน์ของชาวโลก...กระเบื้องจะเฟื่องฟูลอยน้ำเต้าอันลอยจะถอยจม...ข้อความที่คัดมาข้างบนนี้เป็นส่วนหนึ่งของวรรณคดีสมัยกรุงศรีอยุธยาชื่อ “เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา” มีข้อความทำนายความเสื่อมของผู้คนในกรุงศรีอยุธยาก่อนถูกกองทัพพม่าตีแตกเป็นครั้งที่สอง เมื่อกว่าสองร้อยปีมาแล้วบางส่วนของเพลงยาวดังกล่าวได้รับการจดจำ ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
209
กันยายน 2539
ฟักทอง : สุดยอดผักผลโตแต่โบราณ…คนชั้นต่ำอึดอยู่อึดกิน บนดินแดนอีสานอดอยากเก็บหมากไม้ หมากอึ หมากแตง เอามาแกงกินแลงต่างข้าว… บทเพลงที่ยกมาข้างบนนี้ เป็นเนื้อร้องท่อนหนึ่งของเพลงชื่อ ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
208
สิงหาคม 2539
ฟัก : ผักเนื้อเย็นผิวนวลใย“ให้เย็นเหมือนฟักหนักเหมือนแฟงให้อยู่เหมือนก้อนเส้าเฝ้าเรือนเหมือนแววคราว”ข้อความข้างบนนี้เป็นคำให้พรเด็กในพิธีลงอู่ของเด็กไทยสมัยก่อน หากกล่าวให้เข้าใจง่ายขึ้นก็คือ พิธีนำเด็กลงนอนในเปลนั่นเอง คำให้พรที่ยกมานี้ เสถียรโกเศศ (พระยาอนุมานราชธน) กล่าวว่า คงจะเป็นพรเก่าแก่มาก เพราะเป็นถ้อยคำไทยเดิมอย่างง่ายๆ เช่น ฟัก แฟง ก้อนเส้า และแมวคราว เป็นต้น ...